Formatie jargon
Een groot deel van het land is (weer) gaan stemmen. De kantoortijgers van dit land werden uiteraard geholpen door de kantoorjargon stemwijzer. Nu is de tijd aangebroken waarin een nieuw kabinet zich moet vormen. En er dus voldoende kantoor- en politiek jargon gebruikt zal worden.
Om duiding te geven bij al dit formatiegeweld hebben we al dat jargon voor iedereen op een rijtje gezet.
Direct na de uitslag
In de eerste momenten na de uitslag moeten verliezers hun wonden likken en winnaars hun zege vieren. Voorzichtig kijkt iedereen vooruit naar de formatie.
Aankaarten. Verliezers gaan kritische zaken aankaarten. Of voor het voetlicht brengen. Of keihard oppositie voeren.
Doorpakken. Zowel verliezers als winnaars willen niet te lang in het moment blijven hangen. Ze willen laten zien dat er doorgegaan moet worden met het land besturen.
Vrijmibo. Een zeer wilde voor de winnende partijen. De gemiddelde PVV’er heeft er nog hoofdpijn van.
Tijdens het verkennen
Voordat de grootste partijen met elkaar gaan keuvelen, is het eerst tijd om een teen in het water te stoppen. Er moet even een thermometer in gestoken worden bij alle partijen om te zien hoe de vlag erbij hangt. Kortom; even kijken wie met wie verkering wil.
Tot elkaar komen, alignen, syncen. Eerst moeten we elkaar een beetje leuk vinden.
Neuzen dezelfde kant krijgen. Eerst moeten we het enigszins over onderwerpen eens zijn.
Op gelijke vlieghoogte komen. Als de neuzen-tactiek niet werkt, nemen we het vliegtuig.
Teruggeven. Sommige mensen komen er niet uit. Die geven de opdracht terug en doen niet meer mee.
Prios. Duidelijk krijgen wat de belangrijkste zaken überhaupt zijn.
Tijdens het formeren
De meeste tijd vindt hier plaats. Inhoudelijk moeten de partijen er met elkaar uitkomen om een coalitie te vormen die het land leidt. Dit proces duurt lang omdat het vaak on hold staat, er nog een kwaliteitsslag nodig is of men nog even iets langer moet sparren.
Aftikken. We moeten dit coalitieakkoord wel snel afkrijgen.
BuCa. Afkorting voor business case. Wie gaat dit betalen? De plannen, niet de formatieperiode. Al zou je daar ook de vraag over kunnen stellen.
Challengen. Iemand is het ergens niet mee eens. Challengen is een principekwestie.
Deepdive. Er moet inhoudelijk gepraat worden. Het liefst na dagenlang grasduinen.
Elkaar diep in de ogen aankijken. Non-verbaal ruziën.
Elkaar stevig durven bevragen. Verbaal ruziën.
Formele lijnen bewandelen. Een proces om te bewaken door de verkenner, informateur en formateur. Een helse klus.
Heidag. Zo noemt niemand het in politiek Den Haag. Maar als er alleen maar geluld wordt, lunch is geregeld en er een gespreksleider aanwezig is, is het gewoon een hele lange heidag. En daar dan meerdere van in korte tijd.
Informele lijnen bewandelen. Als het via de formatieprocessen niet lukt, dan gebruik je je informele lijnen. Voorheen achterkamertjespolitiek. Een lek hier, een uitspraak in de media daar.
Iets tegen iemand aanhouden. Goddank vragen we af en toe experts of de betreffende achterban of het voorgestelde idee wel een goed idee is.
Over het weekend heen tillen. Meerdere malen. Dit is waarom een formatie lang duurt.
Plasjes ergens over doen. Iedereen die mag mee formeren mag zeiken.
Na het formeren
Mocht er deze keer geen gevoelige informatie naar buiten komen over functies elders, dan wil de nieuwe coalitie vooral laten zien wat ze bedacht hebben na al die tijd formeren. Ze willen ten toon stellen waar een klap op is gegeven.
Key take-away. Even samenvatten wat we besloten hebben.
Stand opmaken. Even kijken wat iedere partij gewonnen heeft. En wat de kiezer verloren heeft.
Over de streep trekken. Hebben we toch mooi afgemaakt he?
Dichttimmeren. Of het coalitieakkoord nou dichtgetimmerd is of juist helemaal niet wordt benoemd. Drukke tijden voor timmermannen en -vrouwen in regio Haaglanden. Al lijkt de grootste Timmermans van het stel weinig te timmeren hebben.
Finetunen. Zitten er fouten in het plan of zijn er dingen over het hoofd gezien? Geen zorgen, kunnen we allemaal later nog uitwerken. Dit lukt overigens toch vaak niet in 4 jaar tijd. Niet goed finetunen leidt ook nog wel eens tot ‘ga terug naar start’.