Het agile fiasco
De kantoortijger kan er niet omheen: agile werken. Het is hip om te doen en dus doet ieder groot bedrijf netjes mee. De uitgangspunten van dit agile werken liggen vast in het Agile Manifesto. Maar de implementatie in grote corporates laat zich eerder kenmerken door het Agile Fiasco.
Het agile werken komt uit de softwareontwikkeling en is bedoeld om snel iets kleins in de markt te zetten, ervan te leren om vervolgens het product aan te passen en op die manier het met kleine aanpassingen te groeien. Agile werken is dus uitermate geschikt om snel te leren in een omgeving vol onzekerheid. In de kantoorjungle leidt het echter tot een groot fiasco. En dat agile fiasco kenmerkt zich door drie speerpunten.
Als eerste is er het plannen. Lijvige Excel-bestanden, PowerPoint presentaties met grandioze kleurpaletten en andere tools worden gebruikt om plannen te maken en bij te houden. Het is de corporate pur sang dat we plannen en rapporteren over de voortgang van het plan. In een agile wereld plan je maximaal een maand vooruit, verder kan niet wegens alle onzekerheid. Dit vertaalt zich in de realiteit naar het volgende. Er wordt een einddatum als oplevermoment gekozen. Vervolgens wordt er een cadans gekozen voor de sprint: twee, drie of vier weken. Als laatste wordt er vanaf die deadline terug geplant in precies die cadans om te zien wat we in welke sprint moeten opleveren. Als kers op de taart blijkt dat je niets alleen kunt in de kantoorjungle. Je hebt altijd andere teams nodig. Daarom moet je twee dagen lang met al die teams bij elkaar komen om een gigantische planning voor het aankomende kwartaal of jaar te maken. Uiteindelijk kost het plannen en afstemmen met elkaar net zo veel tijd als de daadwerkelijke oplevering.
Dat brengt ons, als tweede, zeer natuurlijk bij de oplevering. Wij kantoortijgers houden ervan om te leveren. Maar waar de agile werkwijze gaat om een oplevering richting een klant om van te leren, gaat het in de kantoorjungle alleen om leveren – binnen die cadans van twee weken. Hierdoor ontstaat de situatie dat een procesverbetering, een nieuw stuk beleid of een set aan marketingmaterialen gevierd worden als de grootste oplevering aller tijden. Terwijl geen klant het ooit ziet. Dat is niet erg, maar met mijn agile-bril op wel een fiasco.
Als derde is er de snelheid die het agile werken biedt. Snel naar de markt toe en leren. Echter, een beetje zelf respecterend bedrijf doet aan risicomitigatie. Dan mag je dus pas de markt op als je een Excellijst vol risico’s hebt ingevuld. Of als je schriftelijke akkoorden in drievoud van het hoogste management hebt. Of als je via de kantoorpolder alle stakeholders als een stel kikkers in de kruiwagen hebt. Je wilt misschien snel opereren, maar de grote organisaties hebben commissies, stuurgroepen en overlegorganen in het leven geroepen om alles gecontroleerd te doen. Zeer veilig, maar een heus agile fiasco als je het mij vraagt.
Eigenlijk verwachten grote bedrijven dat de implementatie van het agile werken veel meer doet dan een nieuwe werkwijze introduceren. Ze verwachten dat ze hierdoor hip genoeg zijn om nieuw talent aan te trekken, dat de cultuur er prettiger van wordt, dat het netto resultaat verbetert en dat het lunchmenu automatisch een Michelinster krijgt. De verwachtingen zijn onrealistisch en de implementatie rücksichtslos. Want iedereen zal agile werken, of het nou nuttig is of niet.
Het agile fiasco is compleet en ik durf te stellen dat 90% van de grote bedrijven volgens dit fiasco werkt. Dit is geen pleidooi om massaal over te stappen op een andere manier van werken, zoals waterval. Dit is een pleidooi om eerst eens te kijken wat het probleem is, voordat we blindelings een oplossing erop plakken. Dat voorkomt hopelijk het volgende fiasco.