Wolf in schaapskleren
Dankzij verslaggeving van onder meer de Volkskrant en Het Financieele Dagblad, is duidelijk geworden dat zo’n 10% van werkend Nederland met een verschrikkelijke baas te maken heeft. Het gaat dan om managers die aan machtsmisbruik doen en er wordt zelfs naar “de schreeuwende baas” gerefereerd. Het percentage zal veel groter zijn als we niet alleen naar de overduidelijke situaties kijken, maar net wat verder dan onze neus lang is.
Want hoewel de echte bullebakken onder de leidinggevenden er tussenuit springen, zijn er genoeg die onder de radar blijven. De wolven in schaapskleren. Dat zijn de mensen die in je gezicht wellicht vriendelijk zijn, maar achter je rug om, of terwijl je het niet doorhebt, hun macht misbruiken. Dit is negen van de tien keer te herkennen aan misbruik van jargon.
Mocht jij bijvoorbeeld je manager een toffe peer vinden, maar telkens een promotie mislopen, let dan eens op waarom. Als het komt doordat het bedrijf net bezig is met het opzetten van een nieuwe organisatiestructuur, of dat het menselijk kapitaal gerevitaliseerd wordt, dan word je om de tuin geleid. Wie weet heeft het bedrijf net niet haar KPI’s gehaald, waardoor er geen ruimte is voor promotie. Of scoor jij in de ogen van de manager net niet goed genoeg op één van de zesentwintig kerncompetenties. Dit zijn rookgordijnen die de manager opwerpt om vooral niets te hoeven doen voor je.
Maar het kan schever. Zo kan je manager zichzelf wel een leuke trip, een extra opleiding of een mooie loonsverhoging geven, maar gaat dat voor jou niet door vanwege de rigide processen. Of moet daar eerst een kalibratie voor plaatsvinden onder alle teamleden. Wie weet wordt de strategie net herijkt, dus moet je nog even wachten met het kiezen van die opleiding zodat deze aligned kan worden met de nieuwe strategie. Het kan zelfs zo zijn dat hij of zij een volgorde heeft voor het personeel. “Jan werkt hier nu zeven jaar dus die is aan de beurt voor iets, jij werkt hier pas drie jaar dus moet nog even wachten” is dan een zin die je kunt horen. Uiteraard wordt dit nooit gebaseerd op prestaties, maar op de hoeveelheid zitvlees.
Het is ook mogelijk, zoals het laatste voorbeeld liet zien, dat deze managers je alsmaar laten wachten op iets wat nooit gaat komen. Dan moeten ze je eerst nog benchmarken en bila’tjes hebben met anderen om over jou te sparren. Het allerergste is als ze horen wat je zegt, maar er vervolgens helemaal niets mee doen. Of dat je verzoek om iets extra’s of anders wel erg abrupt is, dat ze dit over tijd liever organisch zien groeien. Allemaal manieren om je aan het lijntje te houden.
Als laatste categorie kan de wolf in schaapskleren ook een heel subtiel stukje wolf laten zien. Dat geeft jou het gevoel dat je manager echt wel weet wat hij of zij doet, maar jou wederom klein houdt. Dat is als je verzoeken continue gechallenged worden. Of dat je ideeën geparkeerd worden, omdat er nu een go is op andere prioriteiten. Ook kunnen de stakeholders nu resultaten eisen. Dus daar moet gas op gegeven worden. Kort gezegd is er geen tijd voor wat jij wil en zijn er honderden manieren om je dit te vertellen.
Het wordt langzaam in media uitgemeten dat slecht leiderschap nog (te) veel voorkomt. Maar momenteel worden alleen de echt schrijnende gevallen duidelijk. Let op al het jargon wat in dit stuk is genoemd en kijk of je manager/baas dit tegen jou gebruikt. Dan heb jij duidelijke waarschuwingen dat je in eenzelfde pakket zit, alleen dan zonder de borden die door de zaal vliegen.
Met een arbeidsmarkt overspannen als de Nederlandse, kunnen we je dan alleen maar aanraden om op zoek te gaan naar een betere werkgever. Want het gevecht aangaan over machtsmisbruik, dat is voer voor een ander artikel.