De beste stuurlui geven input
Terwijl de ijskappen sneller smelten dan dat de Nederlandse politici formeren, stapelt het aantal problemen zich alsmaar op. Want kinderarmoede is een serieus probleem, de woningmarkt zit volledig op slot en het stikstofdossier springt om de haverklap de doofpot uit. De NOS vatte het pakkend samen: onze politici kunnen een hele berg aan adviezen bestuderen. Dit roept bij mij toch wel het gevoel op dat de beste stuurlui aan wal staan. Of erger nog: ze geven input.
Natuurlijk is het een logisch moment om vlak voor, of tijdens, de formatie prangende zaken aan te kaarten. Dat kan via rapporten, PR-campagnes of lobbypraktijken. Daar is op zich niets mis mee. Ook in het bedrijfsleven is er een heel stakeholderveld bij een project, een product of een ‘scrum- of lijnteam’. Via verschillende kanalen wordt er dan input gegeven om het allemaal zo goed mogelijk te laten lopen. Zijn de belangen (deels) tegenstrijdig, dan is het aan de stuurgroep om knopen door te hakken. Maar wat mij stoort zijn twee zaken.
Ten eerste lijken al deze rapporten, bijvoorbeeld van het Centraal Plan Bureau (CPB), of input van je stakeholders, in de vorm van fijne mails of lijvige PowerPoint-documenten, goed bedoeld als input. Echter blijkt steeds vaker dat de input andere doeleinden dient. Zo kan het gebruikt worden als een blocking issue zodat een bepaald project niet live zou kunnen. Of is het een verkapte manier van die ene collega om zijn of haar eigen agenda er op een ogenschijnlijke neutrale wijze doorheen te drukken. De mooiste vind ik nog als het de stok is om je achteraf mee om de oren te slaan. Als bijvoorbeeld het aanstaande kabinet armoede uitroeit en Nederland in één klap klimaatneutraal krijgt, maar er dan gewezen kan worden naar dat rapport over de woningmarkt die nog steeds op slot zit. Zo lijkt input van deze beste stuurlui aan wal vooral munitie om ervoor te gaan liggen of te zeiken.
Ten tweede lijkt er scheefgroei te zijn ontstaan tussen het aantal mensen dat de input geeft – en in het politieke voorbeeld de rapporten schrijft of de PR-campagnes optuigt – en het aantal mensen dat ook daadwerkelijk in de uitvoering zit. Ook wel ‘too many chiefs, not enough indians’. In de politiek zou je eens kunnen kijken naar hoeveel communicatieadviseurs, PR-consultants en lobbyisten er rondlopen van verschillende bedrijven om de beleidsvoering te sturen. En vergelijk dit aantal met het aantal mensen dat het beleid daadwerkelijk moet uitvoeren. In het bedrijfsleven kennen we ook voorbeelden. Zo is de bedenker van een business case in een (grote) corporate vaak alleen als hij of zij dit langs verschillende afdelingen, commissies of stuurgroepen moet halen. Iedereen mag er input op geven, maar de bedenker moet het doorvoeren. Ook bestaan er angstaanjagende verhalen van bedrijven waar softwareontwikkeling plaatsvindt en de verhouding risicomanagers op ontwikkelaars 2:1 is.
De azijnzeikende lezer, ook wel de oplettende lezer genoemd, merkt natuurlijk al snel op: maar je hebt die input nodig, je kunt niet alles weten en je moet informatie krijgen uit verschillende hoeken en disciplines. Theoretisch klopt dit volledig, maar we zijn hierin mijns inziens doorgeslagen. Meer mensen zijn met advies, strategie en vergezichten bezig om de daadwerkelijke uitvoerders maar bij te sturen dan dat er mensen bezig zijn met de uitvoering.
Het is tijd dat er wat minder mensen aan wal staan te roepen waar we heen moeten. Het is tijd dat wat meer mensen in de boot stappen en een riem pakken.