Je bent ontzettend vervangbaar
Het zal niemand ontgaan zijn dat de arbeidsmarkt waanzinnig krap is. Het is echt een markt van de arbeider, de loonslaaf, de medewerker. Want door dat tekort wordt aan medewerkers van alle kanten getrokken en kunnen zij de gekste eisen stellen aan hun (nieuwe) werkgevers. Maar let op: als loonslaaf ben je nog steeds ontzettend vervangbaar.
Dat is een pijnlijke constatering. En het klinkt ook wel gek. We hebben jaren gedaan over specialiseren. Niemand kan iets helemaal in zijn eentje afronden. Of dat nou een proces in de kantoorjungle is of het bouwen van een huis: alleen kun je het niet. Internationaal heeft die specialisatie ook doorgezet met complexe logistieke ketens dwars door verschillende continenten – Adam Smith lacht trots vanuit zijn graf. Daarom zou je denken dat je onvervangbaar bent. Want als jij wegvalt, ontbreekt er een schakel in deze lange keten en valt de keten uiteen. Helaas is die schakel juist zo gemaakt dat hij vervangbaar is. Zodat de keten als geheel nooit op zijn gat komt te liggen.
De vervangbaarheid zegt niets over hoe nuttig je bent, dus dit is geen corporate probleem. Verpleegkundigen en leraren zijn super nuttig, maar net zo vervangbaar als je gemiddelde consultant of marketeer. Wie weet zijn er een paar hyper-gespecialiseerde uitzonderingen. Deze mensen hebben kennis die niemand anders heeft. Maar zelfs dan ligt vervanging op de loer.
Want als je een specialist - of simpelweg een ervaren rot met twintig jaar ervaring - wilt vervangen, dan kan dit gewoon. Ja, het doet op de korte termijn pijn, want er gaat kennis verloren. Maar het biedt tegelijkertijd een kans om een nieuw persoon op te leiden, het werk op te delen over verschillende mensen of het werk simpelweg te laten verdwijnen omdat het eigenlijk onzinnig was. Korte termijn pijn, maar lange termijn geen enkel punt voor een werkgever.
Die vervangbaarheid wordt ook gevoed door de opleidingen van vandaag de dag. Die zijn erg generiek. Daardoor moet je altijd bijgeschoold worden in je specifieke baan. Natuurlijk duurt dat langer bij iemand die twintig minuten ervaring heeft ten opzichte van iemand die twintig jaar ervaring heeft. Al zul je merken dat iemand met twintig minuten ervaring andere voordelen heeft, zoals het feit dat deze persoon goedkoper is, sneller dingen oppikt en nieuwe energie met zich meebrengt.
Makkelijk vervangbare schakels in een complexe keten, het altijd kunnen opvangen van het werk door het bedrijf en de generieke structuur van opleidingen maken de perfecte cocktail voor ieders vervangbaarheid in de economie van vandaag de dag.
Geniet dus even van die krappe arbeidsmarkt en het feit dat jij je nu een superster mag voelen. Maar houd je in achterhoofd dat je ontzettend vervangbaar bent voor iedere werkgever. Dat houdt je met beide benen op de grond in deze gekte.