Keep it simple!
Na een jarenlange lobby van milieuactivisten kwam er in juli 2021 eindelijk statiegeld op kleine plastic flesjes. Doemdenkers verwachtten een verschuiving van plastic flesjes naar geplastificeerde drankkartons en blikjes. En hoewel wij kantoortijgers – die maar al te goed begrijpen dat het verschuiven van een probleem tot één van de mogelijkheden behoort – die denklijn volgen, bleef die ontwikkeling gelukkig uit. Het resultaat? Binnen de kortste keren daalde het aantal plastic flesjes tussen het zwerfafval met ~70%. Onvoorstelbaar, maar waar.
Als kantoortijgers kunnen we hier iets van leren, omdat we nogal de neiging hebben om ons werk complexer te maken dan nodig. Zo gebruiken we kantoorjargon om ons interessanter te doen voorkomen dan we eigenlijk zijn, zetten we roadmaps uiteen om in geuren en kleuren te beschrijven hoe we een doel gaan halen en tuigen we advies-, stuur- en regiegroepen op om de boel in het gareel te houden.
Maar het voorbeeld van de plastic flesjes leert ons juist dat eenvoud en doelmatigheid het meeste effect hebben. Eén van de oorzaken van de hoeveelheid plastic flesjes tussen het zwerfafval is namelijk dat men blijkbaar onvoldoende reden ziet om de flesjes bij zich te houden of in de prullenbak achter te laten. Dan kun je natuurlijk zeggen: plaats meer afvalbakken op straat (wat dan weer leidt tot een minder aangenaam straatbeeld en meer vandalisme) of start de zoveelste campagne om zwerfafval tegen te gaan. Maar de kans dat je hiermee de gewenste gedragsverandering bereikt is relatief klein.
In plaats daarvan voerden we – weliswaar na jarenlange discussies – een incentive in om de flesjes in te leveren. Want hoewel het bedrijfsleven jarenlang meestribbelde, was al een hele tijd duidelijk dat dit een effectieve maatregel zou zijn. Pak de oorzaak van het probleem aan in plaats van de symptomen en de resultaten spreken voor zich. Het is exact die doelmatigheid waar het in de kantoorjungle soms aan schort. We tuigen presentaties van 50+ slides op, rekenen tientallen scenario’s door, vervallen in eindeloze discussies en vele bila’s later komen we toch tot de conclusie dat we niet volledig in sync zijn. In het ergste geval belanden valide oplossingen (die al dan niet een uitvoeringstoets hebben doorstaan) in corporate limbo. Klaar om over een maand, een kwartaal of een jaar weer eens afgestoft te worden wanneer de volgende kantoortijger tegen hetzelfde probleem aanloopt. We tuigen keer op keer een heel circus op, terwijl de oplossing regelmatig voor het grijpen ligt.
De kantoorjungle kenmerkt zich in essentie door complexiteit – van het gebruik van kantoorjargon om interessanter te lijken tot het soms figuurlijke of zelfs letterlijke doolhof waar je je in beweegt. Maar dat leidt er ook toe dat we zaken soms onnodig ingewikkeld maken. Dat mag best een beetje minder. Niet lullen, maar poetsen zullen we maar zeggen. Het voorbeeld van de plastic flesjes laat zien wat de impact van eenvoud en doelmatigheid kan zijn. Keep it simple!