Rot op met je degelijkheid
In de kantoorjungle, waar wij stuurgroepleden voornamelijk resideren, is het toch vaak allemaal politiek correct en vooral degelijk. Als bedrijven met enige vorm van communicatie naar buiten treden, is het ook allemaal vaag genoeg verwoord zodat je niemand écht tegen het hoofd kan stoten. Immers, voordat de communicatie daadwerkelijk de deur uitgaat is het al door meerdere communication officers bekeken, gereviewed en aangepast. Gebeurt dat dan onverhoopt toch, dan volgen excuses binnen enkele tellen. Maar het treedt ook buiten de muren van de kantoorjungle: het lijkt wel of alles correct, degelijk en vooral niet te flamboyant mag zijn. Dat moet anders. Rot alsjeblieft op met je degelijkheid.
Het moet allemaal netjes en het moet allemaal zo perfect mogelijk ogen: van de resultaten op je werk tot de persoonlijke relaties die je met vrienden en geliefden hebt. Daarom moet je op je woorden letten en vooral niet te gek doen. Als je lekker degelijk in het midden blijft dan is dat veilig. Een voorbeeld is werk wat echt voor mannen is of werk wat echt voor vrouwen is. Zo blijkt dat vrouwen beter betrokken kunnen zijn bij vredesonderhandelingen. Aan de andere kant blijkt dat mannen met hun bouw zich meer lenen voor werk in de bouw – we negeren die woordgrap niet. Maar als je dan selectief in je beleid bent in het aannemen van een specifieke groep, in dit geval vrouwen of mannen, dan ben je niet inclusief genoeg. En dan moet je als bedrijf vast ergens met je billen bloot en je excuses aanbieden.
Ook persoonlijk is het degelijke midden een stuk veiliger. Als je op werk met een collega niet goed op kan schieten, dan blijf je toch gewoon lekker zakelijk. Lekker degelijk. Zo pleitten wij zelf ook in onze laatste podcast. Zelfs bij meer intieme relaties, zoals met geliefden, staat degelijkheid voorop. We willen de ander ruimte geven, zichzelf laten ontplooien, open staan voor feedback en weet ik wat meer. Maar een keer een vuist op tafel slaan of de ander belachelijk maken zit er niet in. Ook met het kiezen van een baan, of het wisselen van baan, word je beloond voor degelijkheid. Zelfde functie bij een ander bedrijf voor twee centen meer salaris? Chapeau! Van kantoortijger naar extraverte toneelmaker? Minder applaus.
Het lijkt alsof wat anderen van ons vinden leidend is. Dat we er alles aan doen om maar in het plaatje te passen van die ander. En nee, niet iedereen heeft dit. Maar om ons heen zien we het regelmatig. Het nadeel van dat veilige, degelijke plaatje dat je iedereen wil laten zien is tweeledig. Ten eerste zul je nergens meer echt voor staan. Iedereen kan je misschien wel mogen, maar het zal altijd op een oppervlakkig niveau blijven. Ten tweede maak je jezelf ook gek. Want je legt jezelf zelfverzonnen belachelijke standaarden op om aan te voldoen.
Verwar mijn oproep om degelijkheid het raam uit te flikkeren niet met verheerlijking van extreme denkbeelden. Ik pleit er juist voor dat je lekker jezelf kan zijn, af en toe uit de bocht kan vliegen en flamboyant door de straten van je lokale stad of dorp mag flaneren. En mocht daar dan over geoordeeld worden, of gek naar gekeken worden, dan laat anderen dat maar lekker doen.
Misschien heb ik ook wel makkelijk praten. Ik ben een degelijke, witte, gemiddelde man werkend in de financiële sector. Mijn adem stinkt naar degelijkheid. Dus mijn oproep is misschien meer een spiegel. En die spiegel heb ik gestolen van mijn opa. Want de man heeft jaren toneel gemaakt, is amateurkunstenaar en kleedt zich flamboyanter dan Madonna in haar hoogtijdagen. Ja, hij kan regelmatig botsen met anderen en neemt geen blad voor zijn mond met onpopulaire meningen. Soms staat zelfs de sociale antenne totaal uit en kan hij iemand echt voor het hoofd stoten. Maar hij leeft heerlijk en geniet opzichtig van alles om hem heen.
Mijn ogen zijn geopend en al die degelijkheid mag oprotten. Natuurlijk hoeft het niet in extremen door te slaan en moet een dergelijke degelijke vent als ik met kleine stapjes beginnen. Dus noem die collega die vervelend is nou eens een lul zodat er echt een gesprek op gang komt. Laat je keurige kleding eens liggen voor een flamboyant shirt. Doe toch mee met de karaoke op de bedrijfsborrel. En wie weet, durven we dan allemaal een beetje meer onszelf zijn.